انجام پروپوزال رشته مدیریت رسانه
رشته مدیریت رسانه یکی از حوزه‌های میان‌رشته‌ای و در حال تکامل است که به مطالعه و تحلیل ابعاد مختلف سازمان‌دهی، اداره، و سیاست‌گذاری در صنعت رسانه می‌پردازد. این حوزه شامل طیف وسیعی از مباحث از جمله اقتصاد رسانه، بازاریابی رسانه، تحلیل مخاطب، فناوری‌های نوین ارتباطی، اخلاق رسانه‌ای، و مدیریت محتوا است. با توجه به تحولات شگرف در اکوسیستم رسانه‌ای جهان، اعم از ظهور پلتفرم‌های دیجیتال، تغییر الگوهای مصرف محتوا و چالش‌های ناشی از اخبار جعلی، پژوهش در این رشته از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. نگارش یک پروپوزال قدرتمند و علمی، اولین گام و شاید حیاتی‌ترین مرحله برای آغاز هر پژوهش آکادمیک در این زمینه محسوب می‌شود. این مقاله به بررسی جامع و علمی اصول، ساختار، و الزامات انجام پروپوزال در رشته مدیریت رسانه می‌پردازد و راهنمایی عملی برای دانشجویان و پژوهشگران ارائه می‌دهد.
اهمیت و جایگاه پروپوزال در تحقیقات مدیریت رسانه
پروپوزال (Proposal) سندی مکتوب است که طرح کلی یک تحقیق را قبل از اجرای آن، به صورت سازمان‌یافته و مستدل ارائه می‌دهد. در رشته مدیریت رسانه، که با موضوعات پیچیده و پویا سروکار دارد، پروپوزال نقش یک نقشه راه را ایفا می‌کند. این سند نه تنها به داوران و اساتید امکان ارزیابی اعتبار علمی و عملی طرح را می‌دهد، بلکه به خود پژوهشگر نیز کمک می‌کند تا مسیر تحقیق خود را شفاف و دقیق ترسیم نماید. یک پروپوزال قوی در مدیریت رسانه باید بتواند اهمیت موضوع را در فضای رقابتی و متحول رسانه‌ای امروز نشان دهد، ابعاد نظری و عملی تحقیق را روشن سازد، و روش‌شناسی متناسب با پیچیدگی‌های موضوع را پیشنهاد کند.
اهداف اصلی نگارش پروپوزال
- توجیه ضرورت تحقیق: بیان اینکه چرا این تحقیق مهم است و چه خلأ دانشی یا مشکلی را در حوزه مدیریت رسانه برطرف می‌کند.
- تعیین مسیر علمی: مشخص کردن دقیق اهداف، سؤالات، فرضیه‌ها، و محدودیت‌های تحقیق.
- ارائه چارچوب نظری: نشان دادن درک پژوهشگر از مبانی نظری و پیشینه تحقیقاتی مرتبط.
- تشریح روش‌شناسی: توضیح گام به گام چگونگی انجام تحقیق، شامل جامعه، نمونه، ابزار، و روش‌های تحلیل داده.
- برآورد منابع و زمان: تخمین منطقی زمان، بودجه، و منابع انسانی مورد نیاز.
انتخاب موضوع و مسئله تحقیق در مدیریت رسانه
یکی از چالش‌برانگیزترین مراحل نگارش پروپوزال، انتخاب موضوعی مناسب و تدوین مسئله‌ای پژوهشی است که هم از جذابیت و اهمیت علمی برخوردار باشد و هم قابل اجرا. در رشته مدیریت رسانه، موضوعات می‌توانند بسیار گسترده باشند و شامل ابعاد مختلفی از صنعت رسانه، از رسانه‌های سنتی تا پلتفرم‌های دیجیتال و هوش مصنوعی، شوند. انتخاب موضوع باید با علاقه پژوهشگر، توانایی‌های او، و منابع در دسترس همخوانی داشته باشد.
معیارهای انتخاب موضوع در مدیریت رسانه
- روزآمدی و اهمیت: موضوع باید با تحولات روز رسانه مرتبط باشد و به حل مشکلات جاری یا پیش‌بینی چالش‌های آتی کمک کند. برای مثال، مطالعه تأثیر هوش مصنوعی بر تولید محتوای رسانه‌ای یا مدل‌های کسب‌وکار پلتفرم‌های استریمینگ.
- نوآوری و اصالت: تحقیق نباید صرفاً تکرار پژوهش‌های قبلی باشد. باید گام جدیدی در جهت گسترش دانش بردارد یا به زوایای ناگفته موضوع بپردازد.
- امکان‌سنجی: آیا داده‌های لازم در دسترس هستند؟ آیا روش‌های تحقیق مناسبی برای بررسی موضوع وجود دارد؟ آیا زمان و منابع کافی برای انجام آن مهیاست؟
- ارتباط با رشته: موضوع باید مستقیماً در حوزه مدیریت رسانه جای گیرد و از چارچوب‌های نظری این رشته بهره ببرد.
- کاربردی بودن نتایج: نتایج تحقیق باید برای مدیران رسانه، سیاست‌گذاران، یا حتی تولیدکنندگان محتوا قابل استفاده باشد و به بهبود عملکرد صنعت رسانه کمک کند.
نمونه‌هایی از موضوعات پژوهشی در مدیریت رسانه
- بررسی مدل‌های درآمدزایی پلتفرم‌های پخش محتوای آنلاین در ایران.
- تحلیل رفتار مصرف‌کننده محتوای خبری در شبکه‌های اجتماعی.
- مطالعه تأثیر فرهنگ سازمانی بر نوآوری در سازمان‌های خبری سنتی.
- بررسی چالش‌ها و فرصت‌های مدیریت اخلاق در رسانه‌های دیجیتال.
- تأثیر تکنولوژی‌های واقعیت مجازی/افزوده بر تجربه مخاطب رسانه‌ای.
- نقش هوش مصنوعی در شخصی‌سازی محتوای رسانه‌ای و پیامدهای آن.
- مدیریت بحران‌های رسانه‌ای در عصر اطلاعات نادرست (Disinformation).
ساختار استاندارد یک پروپوزال مدیریت رسانه
یک پروپوزال علمی، ساختاری منطقی و نظام‌مند دارد که امکان ارزیابی دقیق محتوا را فراهم می‌کند. اگرچه ممکن است جزئیات ساختار در دانشگاه‌های مختلف کمی متفاوت باشد، اما هسته اصلی اجزا ثابت است. در ادامه، اجزای اصلی یک پروپوزال جامع را برای رشته مدیریت رسانه تشریح می‌کنیم:
| بخش | توضیحات |
|---|---|
| عنوان تحقیق | باید دقیق، مختصر، روشن و جذاب باشد و حوزه اصلی تحقیق را منعکس کند. |
| چکیده (Abstract) | خلاصه‌ای شامل مسئله، اهداف، روش‌شناسی، و نتایج مورد انتظار (معمولاً ۱۰۰-۲۵۰ کلمه). |
| مقدمه | زمینه‌سازی برای موضوع، بیان کلی اهمیت آن، و رهنمون شدن به مسئله اصلی تحقیق. |
| بیان مسئله | تشریح دقیق و مستدل مشکل یا خلأ پژوهشی که تحقیق به آن می‌پردازد؛ شامل شواهد و ارجاعات. |
| اهمیت و ضرورت تحقیق | توجیه علمی و کاربردی تحقیق، اینکه چه دستاوردهای نظری و عملی خواهد داشت. |
| اهداف تحقیق | اهداف کلی (عمومی) و اهداف جزئی (اختصاصی) که باید SMART (مشخص، قابل اندازه‌گیری، قابل دستیابی، مرتبط، زمان‌بندی شده) باشند. |
| سوالات یا فرضیات تحقیق | سؤالاتی که تحقیق به دنبال پاسخ آنهاست یا فرضیاتی که قرار است آزمون شوند. |
| پیشینه تحقیق (مرور ادبیات) | خلاصه‌سازی و نقد تحقیقات قبلی مرتبط، شناسایی خلأهای پژوهشی، و ارتباط با مبانی نظری. |
| چارچوب نظری/مفهومی | نظریه‌ها و مدل‌هایی که تحقیق بر پایه آنها بنا شده است. |
| روش‌شناسی تحقیق | نوع تحقیق، رویکرد (کمی/کیفی/ترکیبی)، جامعه و نمونه آماری، ابزار جمع‌آوری داده، روایی و پایایی، روش تحلیل داده‌ها. |
| محدودیت‌های تحقیق | محدودیت‌های احتمالی که می‌تواند بر نتایج یا قابلیت تعمیم‌پذیری تحقیق اثر بگذارد. |
| برنامه زمان‌بندی (گانت چارت) | جدول زمانی مراحل مختلف تحقیق. |
| منابع و مآخذ | فهرست دقیق تمامی منابع مورد استفاده در پروپوزال (بر اساس یک شیوه استناد استاندارد مانند APA). |
| ضمائم (در صورت نیاز) | مانند پرسشنامه اولیه، فرم رضایت آگاهانه، یا نامه‌های حمایتی. |
مرور ادبیات و چارچوب نظری در مدیریت رسانه
بخش مرور ادبیات و چارچوب نظری، قلب هر پروپوزال علمی است و نشان‌دهنده عمق درک پژوهشگر از حوزه مربوطه است. در رشته مدیریت رسانه، این بخش نیازمند آشنایی با نظریه‌های کلان و خرد رسانه، اقتصاد رسانه، مدیریت سازمان، روانشناسی مخاطب و جامعه‌شناسی ارتباطات است.
اهمیت مرور ادبیات
- شناسایی شکاف‌های پژوهشی: با بررسی دقیق تحقیقات قبلی، می‌توان نقاط ضعف و خلأهای موجود در دانش را پیدا کرد و ضرورت تحقیق خود را توجیه نمود.
- اجتناب از تکرار: مرور ادبیات از انجام تحقیقات تکراری و اتلاف منابع جلوگیری می‌کند.
- توسعه دانش: با بنا نهادن تحقیق بر دستاوردهای قبلی، به پیشرفت و توسعه دانش در رشته کمک می‌شود.
- استحکام‌بخشی به روش‌شناسی: از تجربیات و روش‌های موفق یا ناموفق پژوهشگران پیشین می‌توان درس گرفت.
نظریه‌های مرتبط با مدیریت رسانه
برخی از نظریه‌های کلیدی که می‌توانند در پروپوزال‌های مدیریت رسانه مورد استفاده قرار گیرند، عبارتند از:
- نظریه اقتصاد سیاسی رسانه: بررسی رابطه قدرت، سیاست، و اقتصاد در ساختار و عملکرد رسانه‌ها.
- نظریه پخش نوآوری‌ها (Diffusion of Innovations): تحلیل چگونگی پذیرش و انتشار فناوری‌ها و محتواهای جدید رسانه‌ای.
- نظریه‌های مخاطب‌شناسی: مانند نظریه استفاده و رضایتمندی (Uses and Gratifications)، نظریه کاشت (Cultivation Theory) که به درک الگوهای مصرف و تأثیرات رسانه کمک می‌کنند.
- نظریه وابستگی (Dependency Theory): چگونگی وابستگی افراد به رسانه‌ها برای اطلاعات و درک جهان.
- نظریه‌های مدیریت استراتژیک: مانند مدل پورتر (Porter’s Five Forces) یا SWOT که در تحلیل محیط رقابتی رسانه به کار می‌روند.
- نظریه‌های مدیریت محتوا و نوآوری: بررسی چرخه عمر محتوا، مدیریت پلتفرم‌های دیجیتال و فرآیندهای نوآوری در سازمان‌های رسانه‌ای.
روش‌شناسی تحقیق در مدیریت رسانه
بخش روش‌شناسی، نقشه عملیاتی تحقیق است و باید با جزئیات کافی، نحوه انجام پژوهش را توضیح دهد. انتخاب روش‌شناسی مناسب برای پروپوزال رشته مدیریت رسانه بسیار مهم است، زیرا ماهیت پویای رسانه اغلب نیازمند رویکردهای ترکیبی و خلاقانه است. این بخش از پروپوزال باید به داوران اطمینان دهد که پژوهشگر قادر به جمع‌آوری و تحلیل داده‌ها به شیوه علمی و معتبر است.
رویکردهای اصلی تحقیق
- تحقیق کمی (Quantitative Research):
این رویکرد بر اندازه‌گیری، تحلیل آماری، و تعمیم‌پذیری نتایج به جامعه بزرگتر تمرکز دارد. در مدیریت رسانه، می‌توان از آن برای بررسی الگوهای مصرف رسانه، اثربخشی کمپین‌های بازاریابی، سنجش نگرش مخاطبان، یا تحلیل داده‌های بزرگ (Big Data) رسانه‌ای استفاده کرد.
- ابزارها: پرسشنامه، نظرسنجی، تحلیل ثانویه داده‌های موجود.
- روش‌های تحلیل: آمار توصیفی و استنباطی (رگرسیون، ANOVA، تحلیل عاملی).
- تحقیق کیفی (Qualitative Research):
این رویکرد به دنبال درک عمیق پدیده‌ها، تجربیات، و معانی است. برای بررسی انگیزه‌های مصرف رسانه، تحلیل محتوای کیفی، مطالعات موردی سازمان‌های رسانه‌ای، یا بررسی فرآیندهای تصمیم‌گیری در مدیریت رسانه بسیار مناسب است.
- ابزارها: مصاحبه عمیق، گروه‌های کانونی (Focus Groups)، مشاهده، تحلیل محتوای کیفی، تحلیل گفتمان.
- روش‌های تحلیل: تحلیل تماتیک، تحلیل محتوای کیفی، نظریه مبنایی (Grounded Theory).
- تحقیق ترکیبی (Mixed Methods Research):
این رویکرد از ترکیب هر دو روش کمی و کیفی برای دستیابی به درک جامع‌تر استفاده می‌کند. در مدیریت رسانه، با توجه به ماهیت پیچیده پدیده‌ها، اغلب رویکرد ترکیبی می‌تواند بسیار قدرتمند باشد.
جامعه، نمونه و ابزار جمع‌آوری داده
- جامعه آماری: باید دقیقاً مشخص شود که چه گروهی از افراد، سازمان‌ها یا محتواها مورد مطالعه قرار خواهند گرفت (مثلاً کاربران توییتر، مدیران صداوسیما، مقالات خبری).
- نمونه‌گیری: روش نمونه‌گیری (تصادفی، خوشه‌ای، طبقه‌ای، هدفمند، گلوله‌برفی و غیره) و حجم نمونه باید بر اساس اصول علمی و با توجیه منطقی انتخاب شود.
- ابزار جمع‌آوری داده: پرسشنامه، فرم مصاحبه، چک‌لیست مشاهده، فرم تحلیل محتوا، پروتکل گروه کانونی. ویژگی‌های روایی (Validity) و پایایی (Reliability) ابزارها باید به دقت تشریح شوند.
ملاحظات اخلاقی
در مدیریت رسانه، ملاحظات اخلاقی به دلیل سروکار داشتن با اطلاعات حساس، حریم خصوصی افراد و تأثیرات اجتماعی رسانه‌ها بسیار حیاتی است. پروپوزال باید به وضوح نحوه رعایت این اصول را بیان کند، از جمله:
- کسب رضایت آگاهانه از شرکت‌کنندگان.
- حفظ گمنامی و محرمانگی اطلاعات.
- جلوگیری از هرگونه آسیب یا ناراحتی برای شرکت‌کنندگان.
- صداقت در گزارش‌دهی نتایج و عدم تحریف داده‌ها.
برنامه‌ریزی زمانی و بودجه‌بندی
اگرچه بخش برنامه‌ریزی زمانی و بودجه ممکن است کمتر جنبه علمی داشته باشد، اما برای داوران و متولیان پژوهش اهمیت زیادی دارد. این بخش نشان می‌دهد که پژوهشگر درک واقع‌بینانه‌ای از فرآیند تحقیق و منابع مورد نیاز دارد.
برنامه زمان‌بندی (گانت چارت)
ارائه یک جدول زمانی دقیق (گانت چارت) که مراحل مختلف تحقیق از جمله مرور ادبیات، جمع‌آوری داده، تحلیل داده، و نگارش گزارش نهایی را با تاریخ‌های مشخص یا دوره‌های زمانی نشان می‌دهد، ضروری است. این جدول باید واقع‌بینانه باشد و شامل مراحل بازبینی و اصلاح نیز شود.
بودجه‌بندی (در صورت لزوم)
برای پروژه‌های بزرگتر، نیاز به یک برآورد منطقی از هزینه‌ها وجود دارد. این هزینه‌ها می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- هزینه‌های جمع‌آوری داده (نظرسنجی، مصاحبه، دسترسی به پایگاه‌های اطلاعاتی).
- هزینه‌های نرم‌افزاری (نرم‌افزارهای آماری، نرم‌افزارهای تحلیل کیفی).
- هزینه‌های رفت و آمد و اقامت (برای تحقیقات میدانی).
- هزینه‌های ویراستاری و چاپ.
- هزینه‌های مربوط به نیروی انسانی (کمک‌پژوهشگر، دستیار).
نکات کلیدی برای نگارش پروپوزال موفق در مدیریت رسانه
برای نگارش یک پروپوزال موفق که بتواند تأیید لازم را کسب کند، توجه به نکات زیر ضروری است:
شفافیت و وضوح
زبان پروپوزال باید کاملاً علمی، دقیق و بدون ابهام باشد. هر جمله باید معنای مشخصی را منتقل کند و از اصطلاحات تخصصی به درستی استفاده شود. اجتناب از کلی‌گویی و ارائه توضیحات جزئی و مستدل بسیار مهم است.
انسجام و پیوستگی
تمامی بخش‌های پروپوزال باید به یکدیگر مرتبط و همسو باشند. مسئله تحقیق باید به اهداف، اهداف به سؤالات/فرضیه‌ها، و همه این‌ها به روش‌شناسی و ادبیات تحقیق گره خورده باشند. یک پروپوزال منسجم، به داور نشان می‌دهد که پژوهشگر بر تمامی ابعاد طرح خود تسلط دارد.
دقت علمی و ارجاع‌دهی صحیح
تمامی اطلاعات، نقل‌قول‌ها، و ایده‌های برگرفته از منابع دیگر باید با دقت کامل و بر اساس یک شیوه استناد استاندارد (مانند APA، MLA، یا شیکاگو) ارجاع داده شوند. عدم رعایت این اصل می‌تواند به اتهام سرقت علمی منجر شود.
واقع‌بینی و امکان‌سنجی
طرح پژوهشی باید قابل اجرا باشد. انتخاب موضوعات بیش از حد جاه‌طلبانه یا روش‌شناسی‌های پیچیده که با منابع یا زمان در دسترس همخوانی ندارند، می‌تواند منجر به رد پروپوزال شود.
مشاوره با اساتید
قبل و در حین نگارش پروپوزال، مشورت منظم با استاد راهنما یا مشاوران آگاه به رشته مدیریت رسانه بسیار توصیه می‌شود. نظرات و راهنمایی‌های آنها می‌تواند به رفع ابهامات و بهبود کیفیت پروپوزال کمک شایانی کند. همچنین، مطالعه پروپوزال‌های موفق قبلی می‌تواند ایده‌های ارزشمندی برای ساختار و محتوا به شما بدهد.
چالش‌ها و راهکارهای غلبه بر آنها
نگارش پروپوزال در رشته مدیریت رسانه، مانند هر رشته دیگری، با چالش‌هایی همراه است. شناخت این چالش‌ها و آماده‌سازی برای مواجهه با آنها، می‌تواند به فرآیندی هموارتر و موفق‌تر منجر شود.
چالش‌ها
- سرعت تغییرات رسانه‌ای: ماهیت پویای صنعت رسانه، ممکن است باعث شود موضوع تحقیق به سرعت کهنه شود یا نیاز به بازنگری داشته باشد.
- دسترسی به داده‌ها: اطلاعات مربوط به عملکرد داخلی سازمان‌های رسانه‌ای یا پلتفرم‌های دیجیتال ممکن است محرمانه باشند و دسترسی به آنها دشوار باشد.
- پیچیدگی روش‌شناسی: برخی از موضوعات مدیریت رسانه نیازمند رویکردهای ترکیبی یا استفاده از تحلیل داده‌های بزرگ هستند که ممکن است برای همه پژوهشگران آسان نباشد.
- تداخل با سایر رشته‌ها: مدیریت رسانه یک رشته بین‌رشته‌ای است و گاهی مرزهای آن با رشته‌هایی مانند ارتباطات، جامعه‌شناسی، بازاریابی یا حتی علوم کامپیوتر ممکن است مبهم شود.
راهکارها
- انتخاب موضوعات انعطاف‌پذیر: تمرکز بر روندهای کلان یا اصول بنیادین مدیریت رسانه که کمتر در معرض تغییرات سریع هستند.
- استفاده از روش‌های جایگزین: در صورت عدم دسترسی به داده‌های اولیه، می‌توان از تحلیل ثانویه داده‌ها، تحلیل محتوای آرشیوی، یا مطالعات موردی بهره برد.
- یادگیری مداوم: همواره در حال به‌روزرسانی دانش خود در زمینه روش‌های تحقیق جدید و فناوری‌های رسانه‌ای باشید.
- مشاوره با متخصصین: در بخش‌هایی که نیاز به تخصص خارج از دایره دانش پژوهشگر است (مانند تحلیل داده‌های پیچیده)، از مشاوره متخصصین بهره گیرید.
نتیجه‌گیری
انجام پروپوزال در رشته مدیریت رسانه، فرآیندی پیچیده اما پاداش‌بخش است که نیازمند دقت، دانش عمیق، و تفکر انتقادی است. این سند نه تنها نقطه آغاز یک سفر پژوهشی است، بلکه بازتابی از توانایی پژوهشگر در شناخت، تحلیل و حل مسائل مربوط به دنیای در حال تغییر رسانه است. با رعایت اصول علمی، توجه به ساختار استاندارد، انتخاب موضوعی نوآورانه و روش‌شناسی دقیق، می‌توان یک پروپوزال قدرتمند و تاثیرگذار ارائه داد که نه تنها راه را برای یک تحقیق موفق هموار می‌کند، بلکه به پیشرفت دانش در این حوزه حیاتی کمک شایانی می‌نماید. تسلط بر نگارش پروپوزال، مهارت اساسی برای هر پژوهشگر در رشته مدیریت رسانه است و می‌تواند در آینده شغلی و علمی او نقشی تعیین‌کننده ایفا کند.
/* این بخش برای اطمینان از نمایش صحیح در محیط‌های مختلف و حفظ رسپانسیو بودن است */
@media (max-width: 768px) {
h1 { font-size: 2em !important; margin-bottom: 30px !important; }
h2 { font-size: 1.8em !important; margin-top: 30px !important; margin-bottom: 20px !important; }
h3 { font-size: 1.4em !important; margin-top: 25px !important; margin-bottom: 10px !important; }
p, ul, table, td, th { font-size: 1em !important; line-height: 1.7 !important; }
table, thead, tbody, th, td, tr { display: block; }
thead tr {
position: absolute;
top: -9999px;
left: -9999px;
}
tr { border: 1px solid #ddd; margin-bottom: 15px; }
td {
border: none;
border-bottom: 1px solid #eee;
position: relative;
padding-left: 50% !important;
text-align: right !important;
word-wrap: break-word; /* for long texts in table cells */
}
td:before {
position: absolute;
top: 0;
left: 6px;
width: 45%;
padding-right: 10px;
white-space: nowrap;
text-align: left;
font-weight: bold;
color: #555;
content: attr(data-label);
}
td:nth-of-type(1):before { content: “بخش”; }
td:nth-of-type(2):before { content: “توضیحات”; }
}
/* برای مرورگرهایی که ‘B Nazanin’ را ندارند، یک fallback مناسب */
body {
font-family: ‘B Nazanin’, Tahoma, Geneva, Verdana, sans-serif;
}
/* Styles for the table in desktop view */
table {
border-radius: 8px;
overflow: hidden;
box-shadow: 0 4px 8px rgba(0,0,0,0.05);
}
th {
background-color: #ECEFF1 !important;
color: #34495E !important;
font-weight: bold !important;
}
tr:nth-child(even) {
background-color: #FDFEFE;
}
tr:nth-child(odd) {
background-color: #F8F9FA;
}
td {
color: #444;
}
a {
transition: color 0.3s ease;
}
a:hover {
color: #2980B9 !important;
text-decoration: underline !important;
}
/* Adding data-label attributes for responsive table (manual addition needed if outputting raw HTML) */
/* This needs to be programmatically added to the actual HTML output, my current capabilities don’t automatically generate these attributes in a table */
/* For instance, for the first td in a row:
<!– Note: For perfect responsiveness of the table on mobile, each
تماس با استادپژوهش
مشاوره و انجام پایان نامه توسط اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه ها در مقطع ارشد و دکتری
(به صورت تضمینی)